Legio limitanea
| Legio limitanea | |
|---|---|
![]() | |
| Descrizione generale | |
| Attiva | Costantino I (?) - V secolo |
| Nazione | Tardo impero romano |
| Tipo | legione romana |
| Ruolo | Truppe di frontiera |
| sese | limes romano |
| Battaglie/guerre | Invasioni barbariche |
| Onori di battaglia | Dona militaria |
| Comandanti | |
| Degni di nota | Magister militum praesentalis Magister militum per Orientem Magister militum per Thracias Magister militum per Illyricum |
| Simboli | |
| Simbolo | Aquila |
| Voci su unità militari presenti su Wikipedia | |
La legio limitanea era una legione romana del tardo Impero romano. Si trattava di unità legionarie di limitanei e/o di riparienses facente parte di quelle unità poste a difesa "lungo le frontiere".
Storia
| ]La vastità dell'Impero romano costrinse Costantino I dopo il 324, al termine della guerra civile a dover creare un esercito mobile, che fosse sia alle dirette dipendenze dell'Imperatore (praesentalis), sia posto sotto il comando dei propri figli (Crispo, Costante, Costanzo e Costantino).
La necessità di prelevare lungo le frontiere una serie di vexillationes dalle legioni romane poste lungo i confini imperiali, determinò:
- una riduzione degli effettivi delle "antiche" legioni alto imperiali, ora denominate limitaneae, da 5.000 armati fino ad unità di soli 800/1.200, pur continuando a costituire il nerbo dell'esercito romano, formate da fanteria pesante;
- il "non ritorno" presso la base di tutte quelle legioni, prestate agli eserciti mobili comitatensi (che fossero praesentialis o meno).
Lista all'epoca della Notitia dignitatum
| ]Qui di seguito sono elencate le 45 legiones limitaneae al tempo della Notitia dignitatum, di cui 33 erano posizionate nella parte orientale e 12 nella parte occidentale.
| N. | unità legionaria limitanea | comando militare (epoca della Notitia dignitatum) | Menzionata nella Notitia dignitatum? | annotazioni |
|---|---|---|---|---|
1 | Legio II Flavia Constantia Thebaeorum | Magister militum praesentalis I | SI | |
2 | Legio II Traiana | Magister militum praesentalis I | SI | |
3 | Legio I Valentiniana | Magister militum praesentalis I | SI | formata dopo il 364 da Valentiniano I |
4 | Legio I Maximiana | Magister militum praesentalis I | SI | |
5 | Legio III Diocletiana | Magister militum praesentalis I | SI | |
6 | Legio II Valentiniana | Magister militum praesentalis I | SI | formata dopo il 364 da Valentiniano I |
7 | Legio V Macadonica | Magister militum praesentalis I | SI | |
8 | Legio XIII Gemina | Magister militum praesentalis I | SI | |
9 | Legio III Diocletiana | Magister militum praesentalis I | SI | |
10 | Legio II Traiana | Magister militum praesentalis I | SI | |
11 | Legio II Isaura | Magister militum praesentalis II | SI | |
12 | legio III Isaura | Magister militum praesentalis II | SI | |
13 | Legio XV Apollinaris | Magister militum praesentalis II | SI | |
14 | legio XII Fulminata | Magister militum praesentalis II | SI | |
15 | legio I Pontica | Magister militum praesentalis II | SI | |
16 | legio I Illyricorum | Magister militum per Orientem | SI | |
17 | legio III Gallica | Magister militum per Orientem | SI | |
18 | legio IV Scythica | Magister militum per Orientem | SI | |
19 | legio XVI Flavia Firma | Magister militum per Orientem | SI | |
20 | legio X Fretensis | Magister militum per Orientem | SI | |
21 | legio IV Parthica | Magister militum per Orientem | SI | |
22 | legio I Parthica Nisibena | Magister militum per Orientem | SI | |
23 | legio II Parthica | Magister militum per Orientem | SI | |
24 | legio III Cyrenaica | Magister militum per Orientem | SI | |
25 | legio IV Martia | Magister militum per Orientem | SI | |
26 | legio I Italica | Magister militum per Thracias | SI | |
27 | legio XI Caludia | Magister militum per Thracias | SI | |
28 | legio II Herculia | Magister militum per Thracias | SI | |
29 | legio I Iovia | Magister militum per Thracias | SI | |
30 | legio IV Flavia | Magister militum per Illyricum | SI | |
31 | legio VII Claudia | Magister militum per Illyricum | SI | |
32 | legio V Macedonica | Magister militum per Illyricum | SI | |
33 | legio XIII Gemina | Magister militum per Illyricum | SI | |
T O T A L E | P A R T E | O R I E N T A L E | 3 3 |
| N. | unità legionaria limitanea | comando militare (epoca della Notitia dignitatum) | Menzionata nella Notitia dignitatum? | altra data in cui viene menzionata |
|---|---|---|---|---|
34 | legio III Italica | Numerus intra Italiam | SI | |
35 | legio VI Victrix | Numerus intra Britannias | SI | |
36 | legio II Augusta | Numerus intra Britannias | SI | |
37 | legio II Italica | Numerus intra Illyricum | SI | |
38 | legio I Noricorum | Numerus intra Illyricum | SI | |
39 | legio X Gemina | Numerus intra Illyricum | SI | |
40 | legio XIV Gemina | Numerus intra Illyricum | SI | |
41 | legio V Iovia | Numerus intra Illyricum | SI | |
42 | Legio VI Herculia | Numerus intra Illyricum | SI | |
43 | legio I Adiutrix | Numerus intra Illyricum | SI | |
44 | legio II Adiutrix | Numerus intra Illyricum | SI | |
45 | legio VII Gemina | Numerus intra Hispanias | SI | |
T O T A L E | P A R T E | O C C I D E N T A L E | 1 2 |
Note
| ]- ^ Giuseppe Cascarino, Carlo Sansilvestri, L'esercito romano, Armamento e organizzazione, vol. III, pp. 51-53.
- ^ Zosimo, Storia nuova, V, 45.1.
- Not.Dign., in partibus Orientibus, XXXI.
- Not.Dign., in partibus Orientibus, XXVIII.
- Not.Dign., in partibus Orientibus, XXIX.
- Not.Dign., in partibus Orientibus, XXXVIII.
- Not.Dign., in partibus Orientibus, XXXII.
- Not.Dign., in partibus Orientibus, XXXIII.
- ^ Not.Dign., in partibus Orientibus, XXXIV.
- ^ Not.Dign., in partibus Orientibus, XXXV.
- Not.Dign., in partibus Orientibus, XXXVI.
- Not.Dign., in partibus Orientibus, XXXVII.
- Not.Dign., in partibus Orientibus, XL.
- Not.Dign., in partibus Orientibus, XXXIX.
- Not.Dign., in partibus Orientibus, XLI.
- Not.Dign., in partibus Orientibus, XLII.
- ^ Not.Dign., in partibus Occidentis, XXXV.
- ^ Not.Dign., in partibus Occidentis, XL.
- ^ Not.Dign., in partibus Occidentis, XXVIII.
- Not.Dign., in partibus Occidentis, XXXIV.
- Not.Dign., in partibus Occidentis, XXXII.
- Not.Dign., in partibus Occidentis, XXXIII.
- ^ Not.Dign., Occ., XLII.
Bibliografia
| ]- Notitia dignitatum.
- R.S.O. Tomlin, "L'esercito del tardo impero", Il mondo di Roma imperiale. La formazione, Editori Laterza, 1989, p. 128.
- Unità militari romane
wikipedia, wiki, libro, libri, biblioteca, articolo, leggere, scaricare, gratis, download gratuito, mobile, telefono, android, ios, apple, telefono cellulare, pc, web, computer, Informazioni su Legio limitanea, Che cos’è Legio limitanea? Cosa significa Legio limitanea?





Lascia una risposta
Vuoi partecipare alla discussione?Sentiti libero di contribuire!