Legio pseudocomitatensis

Da Wikipedia, l'enciclopedia libera.
(Reindirizzamento da )
Legio pseudocomitatensis
image
Motivo distintivo degli scudi della Prima Armeniaca, legio pseudocomitatensis come riportato dalla Notitia dignitatum
Descrizione generale
AttivaCostantino I (?) - V secolo
ServizioEsercito romano
Tipolegione romana
RuoloComitatensi e Limitanei
Campilimes romano
Battaglie/guerreInvasioni barbariche del IV secolo
invasioni barbariche del V secolo
Voci su unità militari presenti su Wikipedia

La legio pseudocomitatensis era una legione del tardo Impero romano. Si trattava di unità legionarie di limitanei entrate poi a far parte del comitatus, cioè dell'esercito mobile il cui compito era di intervenire lì dove c'era necessità.

Storia

| ]

Inizialmente le legioni psudocomitatensi erano limitanei temporaneamente distaccati nel comitatus: in questo periodo i soldati ricevevano una paga maggiore, ma poi l'unità tornava ad essere di limitanei e rimandata alla frontiera. In seguito le unità pseudocomitatense rimasero nel comitatus sempre più a lungo, tanto che il distaccamento di uomini dai limitanei divenne pratica comune.

Le legioni I e II Armeniaca, ad esempio, erano unità di limitanei a guardia dei territori romani al di là del Tigri; quando questi territori vennero persi (in seguito alla campagna sasanide di Giuliano del 363), le unità entrarono a far parte dell'esercito mobile d'Oriente col nome di legiones pseudocomitatenses.

Intanto la legione romana alto-imperiale, con l'evolversi del sistema post-costantiniano si trasformava da unità di 5.000 armati, a unità ridotte di 800/1.200 armati circa, pur continuando a costituire il nerbo dell'esercito romano, formate ancora da fanteria pesante.

Lista all'epoca della Notitia dignitatum

| ]
image Lo stesso argomento in dettaglio: Notitia dignitatum.

Qui di seguito sono elencate le 46 legiones pseudocomitatenses della Notitia dignitatum, di cui 20 erano posizionate nella parte orientale e 26 (tra cui 11 incerte) nella parte occidentale.

N. unità legionaria
pseudocomitatensis
comando militare
(epoca della Notitia dignitatum)
Menzionata nella
Notitia dignitatum?
annotazioni
1
Auxiliarii sagittarii
Magister militum praesentalis II
SI
2
Prima Armeniaca
Magister militum per Orientem
SI
creata dopo l'abbandono dell'Armenia (364-384)
3
Secunda Armeniaca
Magister militum per Orientem
SI
creata dopo l'abbandono dell'Armenia (364-384)
4
Fortenses auxiliarii
Magister militum per Orientem
SI
5
Funditores
Magister militum per Orientem
SI
6
Prima Italica
Magister militum per Orientem
SI
7
Quarta Italica
Magister militum per Orientem
SI
8
Sexta Parthica
Magister militum per Orientem
SI
9
Prima Isaura sagittaria
Magister militum per Orientem
SI
10
Balistarii Theodosiaci
Magister militum per Orientem
SI
creata da Teodosio I
11
Transtigritani
Magister militum per Orientem
SI
12
Timacenses auxiliarii
Magister militum per Illyricum
SI
13
Felices Theodosiani iuniores
Magister militum per Illyricum
SI
creata da Teodosio I
14
Bugaracenses
Magister militum per Illyricum
SI
15
Scupenses
Magister militum per Illyricum
SI
16
Ulpianenses
Magister militum per Illyricum
SI
17
Merenses
Magister militum per Illyricum
SI
18
Secundi Theodosiani
Magister militum per Illyricum
SI
creata da Teodosio I
19
Balistarii Theodosiani iuniores
Magister militum per Illyricum
SI
creata da Teodosio I
20
Scampenses
Magister militum per Illyricum
SI
T O T A L E
P A R T E
O R I E N T A L E
2 0
N. unità legionaria
pseudocomitatensis
comando militare
(epoca della Notitia dignitatum)
Menzionata nella
Notitia dignitatum?
altra data in cui
viene menzionata
21
I Iulia Alpina
Numerus intra Italiam
SI
22
Pontinenses
Numerus intra Italiam
SI
23
I Flavia Gallicana
Numerus intra Gallias
SI
24
Martenses
Numerus intra Gallias
SI
25
Abrincateni
Numerus intra Gallias
SI
26
Defensores seniores
Numerus intra Gallias
SI
creata con il patto di Naisso (365) tra Valentiniano I e Valente
27
Mauri Osismiaci
Numerus intra Gallias
SI
28
I Flavia
Numerus intra Gallias
SI
29
Superventores iuniores
Numerus intra Gallias
SI
creata con il patto di Naisso (365) tra Valentiniano I e Valente
30
Cornacenses
Numerus intra Gallias
SI
31
Romanenses
Numerus intra Gallias
SI
32
Septimani iuniores
Numerus intra Gallias
SI
creata con il patto di Naisso (365) tra Valentiniano I e Valente
33
Lanciarii Lauriacenses
Numerus intra Illyricum
SI
34
Lanciarii Comaginenses
Numerus intra Illyricum
SI
35
II Iulia Alpina
Numerus intra Illyricum
SI
36 (?)
Balistarii
Numerus intra Gallias
SI
non è sicuro fosse una legio pseudocomitatensis
37 (?)
Defensores iuniores
Numerus intra Gallias
SI
non è sicuro fosse una legio pseudocomitatensis
38 (?)
Garronenses
Numerus intra Gallias
SI
non è sicuro fosse una legio pseudocomitatensis
39 (?)
Anderetiani
Numerus intra Gallias
SI
non è sicuro fosse una legio pseudocomitatensis
40 (?)
Acincenses
Numerus intra Gallias
SI
non è sicuro fosse una legio pseudocomitatensis
41 (?)
Cursarienses iuniores
Numerus intra Gallias
SI
non è sicuro fosse una legio pseudocomitatensis
42 (?)
Musmagenses
Numerus intra Gallias
SI
non è sicuro fosse una legio pseudocomitatensis
43 (?)
Insidatores
Numerus intra Gallias
SI
non è sicuro fosse una legio pseudocomitatensis
44 (?)
Truncensimani
Numerus intra Gallias
SI
non è sicuro fosse una legio pseudocomitatensis
45 (?)
Abulci
Numerus intra Gallias
SI
non è sicuro fosse una legio pseudocomitatensis
46 (?)
Exploratores
Numerus intra Gallias
SI
non è sicuro fosse una legio pseudocomitatensis
T O T A L E
P A R T E
O C C I D E N T A L E
2 6

Note

| ]
  1. ^ Zosimo, Storia nuova, V, 45.1.
  2. ^ Not.Dign., in partibus Orientibus, VI.
  3. Not.Dign., in partibus Orientibus, VII.
  4. Not.Dign., in partibus Orientibus, IX.
  5. Not.Dign., in partibus Occidentis, VII.
  6. Not.Dign., in partibus Occidentis, V.
  7. A.Goldsworthy, Storia complete dell'esercito romano, 2007, p.204.

Bibliografia

| ]
  • Notitia dignitatum.
  • Burns, Thomas Samuel, Barbarians Within the Gates of Rome, Indiana University Press, 1994, ISBN 0253312884, p. 112.
  • R.S.O. Tomlin, "L'esercito del tardo impero", Il mondo di Roma imperiale. La formazione, Editori Laterza, 1989, p. 128.
image Portale Esercito romano: accedi alle voci di Wikipedia che trattano di esercito romano

wikipedia, wiki, libro, libri, biblioteca, articolo, leggere, scaricare, gratis, download gratuito, mobile, telefono, android, ios, apple, telefono cellulare, pc, web, computer, Informazioni su Legio pseudocomitatensis, Che cos’è Legio pseudocomitatensis? Cosa significa Legio pseudocomitatensis?

0 risposte

Lascia una risposta

Vuoi partecipare alla discussione?
Sentiti libero di contribuire!

Scrivi una risposta

I campi obbligatori sono contrassegnati con * *